Giriş ve Amaç: Nöromiyelitis Optika (NMO), merkezi sinir sistemini (MSS),
özellikle optik sinir ve spinal kordu etkileyen enflamatuvar bir hastalıktır.
Seropozitif NMO, aquaporin-4 (AQP4) proteinine karşı IgG antikorlarının varlığı
ile tanımlanır. AQP4-IgG antikorlarının doğru şekilde saptanması, NMO’nun diğer
MSS demiyelinizan hastalıklarından ayrılmasında kritik öneme sahiptir. Ancak
geleneksel tanı testleri duyarlılık ve özgüllük açısından bazı sınırlamalara sahiptir.
Bu çalışma, geliştirdiğimiz yüksek duyarlılık ve özgüllüğe sahip akış sitometrik
canlı hücre tabanlı analiz (flow cytometry live cell-based assay; FC-LCBA) ile AQP4
antikorlarının tespiti üzerinedir. Amacımız AQP4 antikorlarının saptanmasında yeni
geliştirdiğimiz FC-LCBA testimizin doğruluğunu valide etmek ve ticari hücre tabanlı
endirekt immünofloresan analiz (IIFA) ile etkinliğini karşılaştırmaktır.
Yöntem: Etik kurul onayı alınarak gerçekleştirilen bu tek kör çalışmada 101 serum
örneği kullanılmıştır. Nöromiyelitis optika spektrumunda değerlendirilen ve tanı
veya takip sırasında en az bir kez hücre tabanlı IIFA testi pozitif çıkan 17 hastadan
elde edilen 25 örnek (tekrar testler dâhil) ile, testimiz olan FC-LCBA ve hücre tabanlı
IIFA testi paralel olarak çalışılmıştır. Ayrıca, miyelin oligodendrosit glikoprotein
antikor ilişkili hastalık (MOGAD) tanısı alan 36 hastanın serum örnekleri ve 40
sağlıklı bireyden alınan serum örnekleri ile özgüllük analizi yapılmıştır.
Bulgular: Geliştirdiğimiz FC-LCBA, immünosüpresif tedavi altındaki NMO
hastalarında hücre tabanlı IIFA negatif sonuç verse dahi pozitif sonuçlar vererek üstün
duyarlılık göstermiştir. Ek olarak, FC-LCBA, NMO’ya yüksek özgüllük göstererek,
MOGAD tanısı alan hastalarda ve sağlıklı bireylerde negatif sonuç vermiştir. Testin
güvenilirliği, tekrar testlerde tutarlı sonuçlar gösterilerek doğrulanmıştır.
Sonuç: Geliştirdiğimiz FC-LCBA, AQP4 antikorlarının saptanmasında, duyarlılık,
özgüllük ve güvenilirlik açısından ümit vaat eden bir tanı aracı olarak öne
çıkmaktadır ve potansiyeline olan güveni artırmaktadır.
Anahtar Sözcükler: Aquaporin-4 antikorları, akış sitometrisi, canlı hücre tabanlı
analiz, nöromiyelitis optika, serolojik tanı